نحوه بازیافت مس از ضایعات الکترونیکی
نحوه بازیافت مس از ضایعات الکترونیکی ضایعات الکترونیکی در پنج سال اخیر دو برابر شده است یعنی از ۲۰ میلیون تن به ۴۰ میلیون تن در سال رسیده است و در سال (۱۳۹۴،۱۳۹۵ )، میزان پسماند های ضایعات الکترونیکی به ۴۴،۷ تن رسید زباله الکترونیکی به دلیل اینکه فلز هم در آن وجود دارد و دارا بودن فلز ، یک منبع غیرعادی ارزشمند است چون میتوان گفت که تقریبا ۴۰٪ از زباله های الکترونیکی از فلزات تشکیل شده است. باید گفت که پسماند های الکترونیکی تاثیر بسزایی در آلوده شدن محیط زیست دارند و بازیابی فلزات منجر به به وجود آمدن مواد شیمیایی و سمی می شوند که این موضوع بسیار نگران کننده است.
همچنین میتوان به این موضوع اشاره کرد که کشور های توسعه به کشور های در حال توسعه ضایعات الکترونیکی ارسال میکنند که این ضایعات اکثرا سوخته هستند ، و بدون نظارت کافی از مواد شیمیایی سمی برای بازیابی فلزاتی مانند مس استفاده می شود.
بازیافت مس از ضایعات الکترونیکی به روش قالکاری
بازیافت مس به روش قالکاری یکی از روش‌های صنعتی و پربازده بازیافت مس محسوب میشود. این روش در بسیاری از کارگاه‌های متوسط تا بزرگ در جهان، از جمله در کشور ما نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
در این روش، برخلاف روش جداسازی دستی، میتوان مس موجود در بردهای الکترونیکی و قطعات الکترونیکی مانند خازن‌ها و مقاومت‌ها را نیز بازیافت کرد.
در این فرآیند، ابتدا برخی قطعات حاوی طلا و نقره (مانند پردازنده‌ها) و برخی قطعات مسی، آلومینیومی و آهنی جداسازی میشوند. سپس، همه بردها و قطعات باقی‌مانده در کوره ریخته میشوند تا مس ذوب شود. در نهایت، مس ذوب شده به صورت شمش سرد میشود.
این روش بازیافت مس نسبت به روش جداسازی دستی، کارایی و بازدهی بیشتری دارد و قادر است مس موجود در قطعات الکترونیکی متنوع را استخراج کند.
بازیافت مس از ضایعات الکترونیکی
طی پنج سال اخیر، میزان ضایعات الکترونیکی در سراسر جهان دو برابر شده است – از حدود ۲۰ میلیون تن به ۴۰ میلیون تن در سال. در سال ۲۰۱۶، میزان زباله های الکترونیکی جهانی به ۴۴٫۷ میلیون تن رسید. این ضایعات الکترونیکی به دلیل داشتن فلزات، منبع ارزشمندی محسوب میشوند، چرا که تقریباً ۴۰ درصد از آنها را فلزات تشکیل میدهند.
متأسفانه، رشد سریع ضایعات الکترونیکی نگران کننده است؛ زیرا عواقب زیست محیطی شدید و چالش های بازیابی فلزات منجر به استفاده از مواد شیمیایی سمی میشود. همچنین، موضوع اخلاقی نگران کننده دیگری در ارسال ضایعات الکترونیکی از کشورهای توسعه یافته به کشورهای در حال توسعه وجود دارد. در این شرایط، این ضایعات اغلب سوزانده میشوند و برای بازیابی فلزات مانند مس از مواد شیمیایی سمی بدون نظارت کافی استفاده میشود.
مس موجود در ضایعات الکترونیکی
مس موجود در ضایعات الکترونیکی مس موجود درضایعات الکترونیکی کمپلکس آمونیاکی مس حل میشود پس از جداشدن مایع از جامد محلول به دست آمده توسط یک فرآیند دو ، ترسیب و استخراج الکتریکی تصفیه میشود، به نحوی که جدایش انتخابی نقره، روی، نیکل و کبالت صورت میگیرد. در مرحله دوم طی استخراج الکتریکی مس یک ظرفیتی موجود در محلول تصفیه در آند اکسید شده و فلز مس بر روی کاتد می‌نشیند. در این مرحله برای به دست آوردن فرایند باید در دمای (۲۵ درجه سانتی‌گراد) و تحت اتمسفر نیتروژن قرار بگیرند.برای بازیافت مس از ضایعات الکترونیکی و فلزات به فرایند هیدرومتالورژی نیاز داریم و توسط این فرایند صورت میگیرد.
به سبب نبود تشکیل کمپلکس آلومینیوم قراضه و آهن با آمونیاک، این فلزات حل نمیشوند و حلال نیستند و به صورت نامحلول باقی می‌مانند. از آنجا که نقره عنصر الکتروپوزیتیو قوی است به روش با مس حذف میگردد.
حذف اکثر ناخالصی‌ها توسط عنصر های مانند( کبالت، نیکل و روی) با وسیله عوامل استخراج کننده صورت میگیرد.
این عامل حاوی:
یک اکسین حاوی ۷- تتراپروپیلن – ۸ – هیدروکسی کوئینولین است که استخراج کننده کیلیت دهنده با مکانیسم تعویض کاتیونی است
که به وسیله این فرمول باعث استخراج فلز میشود
در این واکنش، R-HQ بیانگر LIX 26 و علامت بار نشانه فاز آلی است. پس از حذف ناخالصی‌ها مس فلزی به روش ترسیب الکتریکی و توسط کاتد صفحه‌ای مسی و آند پلاتینی بازیابی میشود.
