ورق آجدار
ورق های آجدار به دسته ای از ورق ها گفته می شود که برای جلوگیری از لغزش افراد و یا اشیا بر روی سطوح شیب دار مورد استفاده قرار می گیرند. بر روی سطح این محصول برجستگی هایی به اشکال مختلف مانند عدسی، لوزی، بادام و یا الماس شکل جهت جلوگیری از اصطکاک تعبیه شده است. ورق های آجدار در دسته ورق های گرم st37 قرار داشته و دارای کاربرد فراوانی در صنعت و ساخت و ساز می باشند. برخی اشکال ایجاد شده بر روی این ورق ها سبب جمع شدن آب باران در داخل آن ها می شود از این رو اشکالی که مانع از جمع شدن باران می شوند، مانند بادامی شکل از محبوبیت بیشتری برخوردارند. ورق‌های آجدار و امباس (Embossed) یکی از عمومی‌ترین و پرکاربردترین انواع ورق‌های فلزی هستند که با انجام عملیاتی بر روی ورق‌های ساده که به روش نورد گرم تولید شده‌اند، به صورت ورق برجسته و با طرح‌هایی از قبیل خطوط مورب، الماس، لوزی، دایره و… درمی‌آیند. به احتمال زیاد به هنگام عبور از پل‌های عابر پیاده و یا در هنگام استفاده از آسانسورها، کاربرد این نوع ورق فولادی را در سطح آن‌ها مشاهده کرده‌اید. اما این محصولات کاربردهای بسیار گسترده‌تری در قسمت‌های مختلف صنعت دارند. بیشترین کاربرد این ورق در شرایطی می‌باشد که سطوح شیبدار بوده و محیط اصطکاک بالایی داشته باشد که به منظور جلوگیری از سر خوردن افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد
انواع ورق آجدار
انواع ورق آجدار در صنعت با نام هایی از قبیل :
- ورق شطرنجی،
- ورق کف سازی
- ورق برجسته
شناخته می شود. همچنین ورق آجدار به انگلیسی چکر پلیت نامیده شده و این نام نیز در صنعت استفاده زیادی دارد.
این محصول در جنس های از قبیل :
- آهنی
- استیل
- گالوانیزه
- آلومینیومی
در بازار موجود است. این ورق ها یکی از محصولات مهم تولیدی کارخانجات تولید مقاطع تخت بوده و به دلیل جوشکاری مطلوب این محصولات در مصارف صنعتی و غیر صنعتی کاربرد زیادی دارند.
ورق آجدار آهنی
ورق آجدار آهنی برای تولید این محصول از ورق‌های آهنی با جنس St37،St44 و St52 استفاده می‌شود.
ورق آجدار استیل
ورق آجدار استیل ۳۰۴ جهت تهیه این نوع ورق استفاده می‌شود. محصول تولیدی در این نوع از مقاومت به خوردگی بالایی برخوردار بوده و مناسب جهت استفاده در محیط‌های خورنده و مرطوب است.
ورق آجدار گالوانیزه
ورق آجدار گالوانیزه توسط فلز روی پوشش داده می‌شود تا در برابر زنگ‌زدگی مقاومت بیشتری پیدا کند. در صورتی که ماده اولیه مورد استفاده برای تولید ورق آجدار، ورق گالوانیزه باشد، به آن ورق گالوانیزه آجدار گفته می‌شود. چنین محصولی در محیط‌های مرطوب، سقف شیروانی‌ها و محیط‌های دریایی مانند کف کشتی‌ها، کاربرد بیشتری دارد.
ورق آجدار آلومینیومی
ورق آجدار آلومینیوم آجدار به دو صورت رنگی و بدون رنگ تولید می‌شوند. مقاومت در برابر خوردگی از ویژگی‌های این نوع است. عملیات فرمینگ بر روی ورق آلومینیوم امباس به شکل‌های فرمینگ کرکره، فرمینگ ذوزنقه و فرمینگ شادولاین انجام می‌شود. این نوع ورق نیز به دو صورت شیت و رول بسته‌بندی شده و در بازار عرضه می‌گردد. عملیات فرمینگ متفاوتی بر روی این ورق‌ها انجام می‌گیرد که از جمله می‌توان به فرمینگ کرکره، ذوزنقه و شادولاین اشاره نمود.
برای اطلاع از اهمیت تولید این محصول لازم است بدانید که ورق های آجدار سالانه حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تن در کارخانه های معتبری مانند شرکت فولاد مباکه اصفهان تولید می گردند. با این حال نیاز بیشتر به این محصول نیز با واردات ورق آجدار از کشورهای چین و روسیه تامین می گردد. تولید ورق فولادی در کارخانه های معتبر علاوه بر افزایش ضریب امنیت در آن شرکت سبب گسترش صادرات آن به سایر کشورها می شود. با تولید ورق های آجدار در ظرفیت زیاد توسط کارخانه فولاد مبارکه و افزایش این محصول در بازار داخلی، قیمت ورق آجدار کاهش یافته و امکان صادرات آن به کشورهای دیگر نیز فراهم گردید. از میان انواع اشکال این محصول، نوع گل بادامی بیشترین استفاده و بالاترین میزان تولید را به خود اختصاص داده است.
نحوه تولید ورق آجدار
نحوه تولید ورق آجدار در ساخت ورق آجدار از فرآیند نورد گرم استفاده می‌شود. برای این منظور، شمش از نوع تختال با مقطع و طول مشخصی در کوره‌های پیش گرم حرارت داده می‌شود؛ این عمل به منظور رسیدن این شمش‌ها به دمای معین انجام می‌گردد (که دمای مناسب به منظور انجام ادامه عملیات است). زمانی که شمش‌ها به درجه حرارت تعیین‌شده رسیدند از قفسه‌های پوستهزدایی عبور کرده و سپس توسط غلتک‌های مخصوص نورد می‌شوند. به این ترتیب دچار کاهش مقطع (ضخامت) و افزایش طول می‌شوند.
هدف از پوستهزدایی کاهش سطح مقاطع شمش‌های فولادی و افزایش طول آن‌ها است. در مرحله نهایی نورد پایانی و عملیات آج‌زنی انجام، سپس ورق آجدار با ضخامت ۱.۵ تا ۱۰ میلی‌متر تولید و به صورت کلاف و یا ورق بسته‌بندی می‌شوند. عملیات غلتک‌کاری خطوط نورد گرم به طور مستقیم بر کیفیت محصول نهایی تاثیرگذار خواهد بود. بنابراین جهت افزایش کیفیت و بهره‌وری ورق نهایی، توجه به جنس و مشخصات متالورژیکی و مکانیکی غلتک‌ها و همچنین نحوه استفاده از آن‌ها در بخش نورد گرم و آج‌زنی، ضروری است.
همان‌طور که در قسمت بالا اشاره نمودیم ورق‌های آجدار در ضخامت‌های ۱.۵ تا ۱۰ میلی‌متر در بازار موجود هستند. ورق آجدار به صورت استاندارد در ابعاد ۱ در ۲، ۱.۵ در ۶ و ۲ در ۶ متر تولید می‌شوند. این ورق‌ها معمولا از جنس ST37 هستند.
کاربرد ورق آجدار
کاربرد ورق آجدار همان طور که ذکر شد بیشتر کاربرد ورق های آجدار در سطوح لیز و بدون اصطکاک، برای افزایش اصطکاک و جلوگیری از لیز خوردن افراد و اشیا می باشد. از دیگر کاربردهای این محصول می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- راه سازی
- کف زمین های در حال عملیات ساخت
- استفاده در کف اتاق کامیون ها و وانت بارها
- ساخت حفاظ هایی برای مناطق حساس نظامی
- جداسازی و دانه بندی در خطوط تولید مواد غذایی
- سقف و دیواره های آسانسور
- کاربرد در ساخت قطعات لوازم خانگی
- کاربرد در ایستگاه های اتوبوس
- پل ها
- ساخت پله های اضطراری
- ساخت دستگاه های صنعتی کارخانجات و …
