ورق برنجی
ورق برنجیورق برنجی از ترکیب دو فلز مس و روی ایجاد می شود و رنگی طلایی دارد. با عوض کردن نسبت اجزای تشکیل دهنده این ورق، رنگ ورق برنجی به سمت فلز غالب متمایل خواهد شد. اگر فلز غالب روی باشد، رنگ ورق نقره ای و اگر مس باشد، رنگ به طلایی متمایل می گردد. با ترکیب این دو فلز، خواص شیمیایی، الکتریکی و مکانیکی متفاوتی به ورق برنجی داده می شود و زمینه های کاربردی این نوع فلز را وسیع تر می کند.
ورق برنجی شباهت هایی نیز با ورق برنزی دارد، فقط در ورق برنزی به جای روی، از قلع استفاده می شود. آلیاژ برنج از سالیان دور برای استفاده های تزیینی بسیار محبوب بوده است. چرا که براق و طلایی رنگ است و چشم مخاطب را به خود جلب می کند.
هنوز هم در مکان هایی که بحث مقاومت در برابر خوردگی و اصطکاک مطرح می شود، استفاده از برنج و ورق برنجی اهمیت خود را نشان می دهد. در وسایلی همچون قفل ها، لولاها، چرخ دنده ها و یاتاقان ها از فلز برنج استفاده می شود که اهمیت این فلز را به خوبی نشان می دهد. میزان چگالی موجود در آن حدود ۸٫۴ الی ۸٫۷ گرم بر سانتی متر مکعب است که در رابطه با وزن از بین ۳۳ درصد الی ۶۷ درصد می تواند متغیر باشد.
انواع ورق برنجی
انواع ورق برنجی- ورق برنج فنری
فلز برنج اگر به حالت فنری باشد معمولا به شکل کویل بوده که میزان سختی زیادی دارند.
مناسب برای استفاده در صنایع برق هستند.
- ورق برنج نیمه سخت
ورق های برنجی که حالت نیمه سخت دارند دارای درصد بسیار کمی از مس هستند که نسبت به برنج نرم انعطاف پذیری کمی دارند.
- ورق برنج نرم
ورق هایی که به صورت نرم هستند حدود ۷۰ درصد مس دارند و به انعطاف پذیرترین ورق های برنج معروف هستند.
به دلیل انعطاف پذیری و جوش پذیری بالایی که دارد، از پرمصرف ترین و پرکاربردترین ورق های برنج است که در صنایع مختلفی مانند لوازم مصرفی، سماور و رادیاتور بیشتر استفاده می شود.
مزیت ورق برنجی
مزیت ورق برنجی:برنج از روی یا برنز چکش خوارتر می باشد. دمای ذوب نسبتاً پایین برنج، قالب گیری این آلیاژ را نسبتاً آسان کرده است. طبق گفته های پیشین، با عوض کردن درصد مس و روی، خواص برنج نیز تغییر خواهد کرد و باعث تشکیل برنج سخت و نرم خواهد شد. چگالی برنج از ۸٫۴ تا ۸٫۷۳ گرم بر سانتی متر مکعب متغیر می باشد.
امروزه ۹۰ درصد آلیاژهای برنج بازیافت می شوند. از آنجایی که این آلیاژ فرو مغناطیسی نمی باشد، با عبور دادن قراضه این آلیاژ از نزدیکی یک آهن ربای قدرتمند، از میان قراضه های آهنی جدا خواهد شد. سپس به کارخانه ریخته گری برده می شود، ذوب می گردد و به شمشال تبدیل می شود. شمشال ها حرارت می بینند و به ورق برنجی و دیگر فرم ها با شکل و اندازه دلخواه تبدیل خواهند شد. نرمی کلی برنج به این معنا است که اغلب می توان آن را بدون استفاده از سیال های برشی تراش داد، هرچند که در این مورد استثناهایی نیز وجود دارد.
آلومینیوم باعث محکم تر شدن و مقاومت بیشتر برنج در برابر خوردگی می شود. همچنین حضور این فلز، یک لایه سخت به نام آلومینیوم اکسید تشکیل می دهد که روی سطح ورق برنجی را می گیرد و خاصیت خود ترمیمی و حالتی شفاف نیز دارد. قلع نیز دارای تأثیرات مشابهی است و در صنعت دریایی کاربرد بیشتری دارد و با برنج ترکیب می شود
کاربرد ورق برنجی
کاربرد ورق برنجیکاربرد ورق برنجی :ورق برنجی در بسیاری از موارد صنعتی و تزئینی کاربرد دارد. در قفل ها، لولاهای در، چرخ دنده ها، یاتاقان ها، جعبه های مهمات، زیپ ها، لوله ها، سری های خرطومی شلنگ ها، شیرهای صنعتی، پریزها و سوکت های الکتریکی ورق برنجی نقش مهمی را بازی می کند. جدا از این ها، در وسایل موسیقی نیز استفاده گسترده ای از برنج و ورق برنجی می شود. داخل آلات موسیقی همچون شیپور و متالوفون از ورق برنجی شکل یافته، استفاده شده است. همچنین این ورق در مواردی نیز به عنوان جایگزین مس در جواهرسازی مورد استفاده قرار می گیرد. ترکیب ۶۶ درصد مس و ۳۴ درصد روی، ترکیبی ایده آل برای جواهرسازی می باشد. چرا که در برابر خوردگی ترکیبی مقاوم است.
ورق برنجی و در کل آلیاژ برنج، استفاده های متعددی در صنعت و وسایل تزیینی و … دارد
